Βασική βιβλιογραφία για τη λογοτεχνία και τη διδασκαλία της

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ
γενική βιβλιογραφία
(1975). «Λογοτεχνία και διδασκαλία», Ηριδανός, 1.
(1993) Η διδακτική της λογοτεχνίας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: Πατάκης.
(1993) Η διδακτική της λογοτεχνίας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: Πατάκης.
(1997). «Η λογοτεχνία στην εκπαίδευση», Μανδραγόρας, 16-17, Ιούνιος-Σεπτέμβριος, 72-100.
«Η Νεοελληνική Λογοτεχνία στη Μέση Εκπαίδευση», Διαβάζω, 86, 25-1-84, 58-68.
«Ο Roland Barthes απαντά στο περιοδικό Pratiques», Ηριδανός, 1, 1975, 209-216,
«Το μάθημα της λογοτεχνίας», το Δέντρο, 48-49, 1989.
«Το μάθημα της λογοτεχνίας», το Δέντρο, 56-57, 1990.
Anderson, Richard, κ.ά. (1994). Πώς να δημιουργήσουμε ένα έθνος από αναγνώστες/επιμ. Στέλλα Βοσνιάδου. Αθήνα: Gutenberg.
Eagleton, Terry (1989). Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας/μτφρ. Δημήτρης Τζιόβας. Αθήνα: Οδυσσέας, 94-149.
Escarpit, Denise (1995). Η παιδική και νεανική λογοτεχνία στην Ευρώπη: ιστορική επισκόπηση. Αθήνα: Καστανιώτης.
Hawthorn, Jeremy (1993). Ξεκλειδώνοντας το κείμενο: μία εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας/μτφρ. Μαρία Αθανασοπούλου. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Manguel, Alberto (1997). Η ιστορία της ανάγνωσης/μτφρ. Λύο Καλοβρυνάς. Αθήνα: Νέα Σύνορα.
Sollers, Philip (1975). «Λογοτεχνία και διδασκαλία», Ηριδανός, 1, 331-333.
Williams, Raymond (1994). Κουλτούρα και ιστορία/μτφρ. Βενετία Αποστολίδου. Αθήνα: Γνώση.
Αναγνωστοπούλου, Διαμάντη (1997). «Η επαφή των μαθητών με τη λογοτεχνία μέσα από τα λογοτεχνικά κείμενα των σχολικών εγχειριδίων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης», Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης, 46, 48-51.
Ανοικτό Πανεπιστήμιο (1985). Γλώσσα και Λογοτεχνία/μτφρ. Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου. ΑΘήνα: Κουτσούμπος.
Αντλερ Μόρτιμερ Τζ. & Τ. Βαν Ντόρεν (1998). Πώς να διαβάζετε ένα βιβλίο/ μτφρ. Δημοσθένης Αυγερινός. Αθήνα: Πατάκης.
Αποστολίδου, Βενετία & Ελένη Χοντολίδου επιμ. (1999). Λογοτεχνία και εκπαίδευση. Αθήνα: τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός.
Αποστολίδου, Βενετία (1997). Κριτήρια επιλογής λογοτεχνικών βιβλίων για σχολική χρήση. Αθήνα: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου.
Αποστολίδου, Βενετία/Γρηγόρης Πασχαλίδης & Ελένη Χοντολίδου, «Η Λογοτεχνία στην εκπαίδευση: προϋποθέσεις για ένα νέο πρόγραμμα διδασκαλίας», Σύγχρονα Θέματα, 57, 1995, 78-85.
Βασιλαράκης, Ι.Ν. επιμ. (1998). Σύγχρονες οπτικές και προοπτικές της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους. Αθήνα: τυπωθήτω.
Δάλλας, Γιάννης (1981). «Η [νεότερη] ποίηση στην εκπαίδευση», Πoλίτης, 45, 41-45.
Δουζένη, Κατερίνα (1989). «Η διδασκαλία της Λογοτεχνίας από αποσπάσματα: σκέψεις για μια νέα θεώρηση», Σεμινάριο 11, 88-101.
Ζερβού Αλεξάνδρα (1992). Λογοκρισία και αντιστάσεις στα κείμενα των παιδικών μας χρόνων: Ο Ροβινσώνας, η Αλίκη και το παραμύθι χωρίς όνομα. Ανάγνωση από μια ενήλικη. Αθήνα: Οδυσσέας.
Ζερβού Αλεξάνδρα (1997). Στη χώρα των θαυμάτων: το παιδικό ανάγνωσμα ως σημείο συνάντησης παιδιών ενηλίκων. Αθήνα: Πατάκης.
Καγιαλής, Τάκης (1994). «Η λογοτεχνία στη Μέση Εκπαίδευση: ο ρόλος της θεωρίας», Εντευκτήριο, 26, 67-81.
Κάλφας, Αντώνης (1993). Ο μαθητής ως αναγνώστης: λογοτεχνική θεωρία και διδακτική πράξη. Θεσσαλονίκη: τα Tραμάκια.
Κανατσούλη, Μένη (1997). Εισαγωγή στη θεωρία και κριτική της παιδικής λογοτεχνίας. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Καρπόζηλου, Μάρθα (1994). Το Παιδί στη χώρα των βιβλίων. Αθήνα: Καστανιώτης.
Καψωμένος, Ερατοσθένης (1990). «Λογοτεχνία και εκπαίδευση», Δέντρο, 55, 10-17.
Κοκόλης, Ξ. κ.ά. (1978). Η διδασκαλία της σύγχρονης ποίησης στη Μέση Εκπαίδευση. Αθήνα: Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη.
Μαρινάκου, Ευγενία (1995). Το κείμενο και η γοητεία της εξερεύνησής του: μία προσωπική ανάγνωση. Αθήνα: Επικαιρότητα.
Μαρωνίτης, Δημήτρης, N. (1987). Μέτρια και μικρά: περιοδικά και εφήμερα. Αθήνα: Κέδρος.
Μπίρκερτς, Σβεν (1997). Οι ελεγείες του Γουτεμβέργιου: η μοίρα της ανάγνωσης στην ηλεκτρονική εποχή/μτφρ. Λίλυ Εξαρχοπούλου. Αθήνα: Καστανιώτης.
Πάνος, Δημήτρης (1998). Η διδασκαλία της πεζογραφίας στη Μέση εκπαίδευση: μια πρόταση διδακτικής αξιοποίησης για το «Τέλος της μικρής μας πόλης» του Δημήτρη Χατζή. Αθήνα: Αρμός.
Πενάκ, Ντανιέλ (1996). Σαν ένα μυθιστόρημα/μτφρ. Ρένα Χάτχουτ. Αθήνα: Καστανιώτης.
Ποσλιανέκ, Κριστιάν (1996). Να δώσουμε στα παιδιά την όρεξη για διάβασμα/μτφρ. Στέση Αθήνη. Αθήνα: Καστανιώτης.
Πρακτικά Εβδομου Συμποσίου Ποίησης (1988). Η Ποίηση στην Παιδεία. Αθήνα: Γνώση.
Σουλιώτης, Μίμης (19952). Αλφαβητάριο για την ποίηση. Θεσσαλονίκη: Δεδούδης.
Σπινκ, Τζων (Spink, John). Τα παιδιά ως αναγνώστες/μτφρ. Κυριάκος Ντελόπουλος. Αθήνα: Καστανιώτης, 1989.
Συνέδριο του Σεριζί (1995). Η διδασκαλία της λογοτεχνίας/μτφρ. Ι.Ν. Βασιλαράκης. Αθήνα: Επικαιρότητα.
Φρυδάκη Ευαγγελία (2003). Η θεωρία της λογοτεχνίας στην πράξη της διδασκαλίας. Aθήνα: Κριτική.
Φρυδάκη Ευαγγελία (1999). Πέντε μελετήματα για τη θεωρία και την πράξη της διδασκαλίας. Αθήνα.
Χοντολίδου, Ελένη (1989). Το μάθημα της λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στην Αγγλία και την Ελλάδα: συγκριτική θεώρηση/αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή. Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Χοντολίδου, Ελένη (1996). «Η λογοτεχνική κριτική και η διδακτική μεθοδολογία για τα λογοτεχνικά κείμενα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: μία ανάγνωση άρθρων που δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά για φιλολόγους (1975-1990)», στο Ελληνική Σημειωτική Εταιρία (1996). Σημειωτική + Εκπαίδευση (επιμ. Σταύρος Καμαρούδης & Ελένη Χοντολίδου). Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, 68-85.

Ιστορία της λογοτεχνίας-Ιστορίες της λογοτεχνίας
Αποστολίδου, Βενετία (1982). Ο Κωστής παλαμάς ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Αθήνα: Θεμέλιο.
Βελουδής, Γιώργος (1992) «Ιστορία και ιστορικότητα της λογοτεχνίας», στο Βελουδής, Γιώργος Ψηφίδες: για μια θεωρία της λογοτεχνίας. Αθήνα: Γνώση.
Barthes, Roland (1982). «Ιστορία ή λογοτεχνία;» /μετ. Λίζυ Τσιριμώκου, Πολίτης, 47-48, 106-115.
Genette, Gerard (1985). «Λογοτεχνία και ιστορία», Συνέδριο του Σεριζί. Η διδασκαλία της λογοτεχνίας/μετ. Ι. Βασιλαράκης. Αθήνα: Επικαιρότητα, 95-103.
Moisan, Clement (1992). H λογοτεχνική ιστορία/μετ. Αριστέα Παρίση. Αθήνα: Καρδαμίτσας.

Λογοτεχνικός κανόνας-«Σχολικός λογοτεχνικός κανόνας»
Αποστολίδου, Βενετία (1990). «Αντιστάσεις και μεταμορφώσεις του λογοτεχνικού κανόνα: οι έλληνες μαρξιστές και η ιστορία της λογοτεχνίας», Ιστορικά, 12-13, 179-194.

Η λογοτεχνία ως θεσμός και ως μέρος της κουλτούρας, λογοτεχνία και ιδεολογία: η λογοτεχνία ως πηγή πολιτικών, θρησκευτικών και πολιτισμικών αξιών
Μαρωνίτης, Δημήτρης, N. (1987). Μέτρια και μικρά: περιοδικά και εφήμερα. Αθήνα: Κέδρος, 201-230.
Glucksmann, Christine & Claude Prevost (1977). Λογοτεχνία και ιδεολογία/μετ. Νίκος Κολοβός & Ντόρα Παπανικολάου. Αθήνα: Πύλη.
Glucksmann, Christine (1976). «Για τη σχέση λογοτεχνίας και ιδεολογίας»/μετ. Μαριάννα Δήτσα, Πολίτης, 5, 11-17.
Hall, John (1990). Η Κοινωνιολογία της λογοτεχνίας. Αθήνα: Gutenberg.

Διδασκαλία παραμυθιών. Εφαρμογή της μεθόδου του Vladimir Propp και της μεθόδου του Greimas
Φιλιππίδης, Σ.Ν. (1990). «Οι αφηγηματικές θεωρίες του A.J. Greimas», Σπείρα, 1, 34-45.
Μητσού, Μαριλίζα (1987). «Με αφορμή την ‘Μορφολογία του Παραμυθιού’ του Βλαντιμίρ Πρόπ», Πολίτης, 84, 67-77.
Ντάτση, Ευαγγελή (1982). «Η συμβολή του Vladimir Propp στη μελέτη της μορφολογίας του παραμυθιού», Πολίτης, 62, 35-44.
Propp, Vladimir (1983). «Μορφολογία του Παραμυθιού 1928: σύντομη εισαγωγή», Πολίτης, 63, 79-82.

Η έννοια της εγγραμματοσύνης (literacy): κοινωνικές προεκτάσεις
Ong, Walter (1997). Προφορικότητα και εγγραμματοσύνη/μτφρ. Κώστας Χατζηκυριάκου. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

Η λογοτεχνία ως γλώσσα. Η γλώσσα της λογοτεχνίας
Μπαμπινιώτης, Γιώργος (1984). Γλωσσολογία και Λογοτεχνία: από την Τεχνική στην Τέχνη του Λόγου. Αθήνα.
Chevalier, Jean–Claude (1985). «Σημείωση για την παρέκκλιση», Συνέδριο του Σεριζί. Η διδασκαλία της λογοτεχνίας/μετ. Ι.Ν. Βασιλαράκης. Αθήνα: Επικαιρότητα, 165-170.
Eagleton, Terry (1989). Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας/μετ. Δημήτρης Τζιόβας. Αθήνα: Οδυσσέας, 94-149.
Εκο, Ουμπέρτο (1993). Τα όρια της ερμηνείας/μετ. Μαριάννα Κονδύλη. Αθήνα: Γνώση.
Mace, Gerard (1985). «Nα διδάξουμε την ποίηση για να ξαναμάθουμε στους μαθητές ανάγνωση», Συνέδριο του Σεριζί. Η διδασκαλία της λογοτεχνίας/μετ. Ι.Ν. Βασιλαράκης. Αθήνα: Επικαιρότητα, 189-199.
Riffaterre, Michael (1985). «Η εξήγηση των λογοτεχνικών φαινομένων», Συνέδριο του Σεριζί. Η διδασκαλία της λογοτεχνίας/μετ. Ι.Ν. Βασιλαράκης. Αθήνα: Επικαιρότητα, 135-164.
Todorov, Tzvetan (1995). Θεωρία λογοτεχνίας: κείμενα των Ρώσων φορμαλιστών/ μετ. Η.Π. Νικολούδης. Αθήνα: Οδυσσέας.

Θεωρίες λογοτεχνίας και προσεγγίσεις διδακτικών κειμένων: η θεωρία της ανάγνωσης
Κάλφας, Αντώνης (1993). Ο μαθητής ως αναγνώστης: λογοτεχνική θεωρία και διδακτική πράξη. Θεσσαλονίκη: τα Tραμάκια.
Τζιόβας, Δημήτρης (1983). «Η έννοια του αναγνώστη στη θεωρία της λογοτεχνίας», Πολίτης, 62, 78-87 και Τζιόβας, Δημήτρης (1987). Μετά την Αισθητική: θεωρητικές δοκιμές και ερμηνευτικές αναγνώσεις της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Αθήνα: Γνώση, 223-258.
Τζιόβας, Δημήτρης (1987). «Από το συγγραφέα στον αναγνώστη: η κρίση του υποκειμένου στη θεωρία της λογοτεχνίας», Τζιόβας, Δημήτρης. Μετά την Αισθητική: θεωρητικές δοκιμές και ερμηνευτικές αναγνώσεις της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Αθήνα: Γνώση, 219-221.
Eco, Umberto (1987). «Η ποιητική του ανοιχτού έργου»/μετ. Γρηγόρης Πασχαλίδης, Νεοελληνική Παιδεία, 9, 116-137.
Eco, Umberto (19932). Τα όρια της ερμηνείας/μετ. Μαριάννα Κονδύλη. Αθήνα: Γνώση.
Iser, Wolfang (1991). «Πρός μία λογοτεχνική ανθρωπολογία»/μετ. Στέφανος Ροζάνης, Λόγου Χάριν, 2, 3-24.
«Ανθρωπολογική απολογία της λογοτεχνίας» Συζήτηση με τον Wolfang Iser, Λόγου Χάριν, 1991, 2, 25-36.
Jauss, Robert Hans (1995[873]). Η θεωρία της πρόσληψης: τρία μελετήματα / μετ. Μίλτος Πεχλιβάνος. Αθήνα: Εστία.

Εθνική διάσταση της λογοτεχνίας
Αποστολίδου, Βενετία (1994). «Η συγκρότηση και οι σημασίες της ‘εθνικής’ λογοτεχνίας», Εταιρεία Σπουδών. ΄Εθνος-κράτος-εθνικισμός. Αθήνα: Σχολή Μωραΐτη.
Γιακοέλ, Γιομτώβ (1993). Απομνημονεύματα 1941-1943/εισαγωγή-επιμέλεια Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.
Νικολόπουλος, Σάκης & Έφη Οικονομοπούλου (1991). «Μειονότητες και Εκπαίδευση», Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης, 46, 66-67.
Μπαλιμπάρ, Ετιέν (1993). Τα όρια της Δημοκρατίας. Αθήνα: Πολίτης, 51-80.
Εξεταστική Επιτροπή για την άνοδο του φασισμού και του ρατσισμού στην Ευρώπη: έκθεση για τα αποτελέσματα των εργασιών/εισηγητής Δημήτριος Ευρυγένης. Δεκέμβριος 1985.

Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας
Ζήρας, Αλέξης (1985). «Λογοτεχνία και Μαζικά Μέσα: ενημέρωση ή επικοινωνία;», Σύγχρονα Θέματα, 28, 43-45.
Μαρτινίδης, Πέτρος (1982). Συνηγορία παραλογοτεχνίας. Αθήνα: Πολύτυπο.
Μαρτινίδης, Πέτρος (1990). Κόμικς: τέχνη και τεχνικές της εικονογραφήγησης. Θεσσαλονίκη: ΑΣΕ.

Μεθόδευση της διδασκαλίας λογοτεχνίας. Προγραμματισμός, ομαδοποίηση–διαφοροποίηση, μέσα, αξιολόγηση των μαθητών
Κεχαγιόγλου, Γιώργος (1987). «Η διδασκαλία της παιδικής λογοτεχνίας στη ΣΕΛΔΕ και ΣΕΛΜΕ», Το Παιδικό Λογοτεχνικό Βιβλίο: έργο τέχνης; μέσο αγωγής; (Εισηγήσεις στο Α΄ Σεμινάριο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Θεσσαλονίκη, 18-20 Οκτωβρίου 1985). Θεσσαλονίκη: Πατάκης.
αξιολόγηση των μαθητών
Χοντολίδου, Ελένη (1999). «Η αξιολόγηση των μαθητών στο μάθημα της λογοτεχνίας: ένα βήμα μπροστά, δύο βήματα πίσω», ο Πολίτης, 63, 53-58.
Χοντολίδου, Ελένη (1999). «H αξιολόγηση των μαθητών στο μάθημα της Λογοτεχνίας», στο Αποστολίδου Βενετία & Ελένη Χοντολίδου επιμ. Λογοτεχνία και εκπαίδευση. Αθήνα: τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός, 379-392.

Είναι διδακτή η λογοτεχνία;
Αμπατζοπούλου, Φραγκίσκη (1975). «Καλλιέπεια, φρονηματισμός ή λογοτεχνία;», Ηριδανός, 1, 109-112.
Αναγνωστάκης, Μανόλης (1981). «Η διδασκαλία της λογοτεχνίας στο σχολείο: συνέντευξη με τον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη», Τεύχος, 1, 6-9.
Βαγενάς, Νάσος (1986). «Η ‘κρίση’ των Νέων Ελληνικών: απάντηση σ’ ένα άρθρο γιά τη γλώσσα», Δεκαπενθήμερος Πολίτης, 72, 33-34.
Γεωργουσόπουλος, Κ. «Σαλταδόροι», εφημ. τα Νέα, 9-9-86, 23.
Κοκόλης, Ξ.Α. (1986). «Η δήθεν κρίση των ‘Νέων Ελληνικών’: μία από-κριση, κι ίσως μία πρόταση γιά συγκρίσεις», Δεκαπενθήμερος Πολίτης, 73, 6/3/86, 48.
Κοκόλης, Ξ.Α. (1987) «Γιά τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στα σχολεία», Δεκαπενθήμερος Πολίτης, 76, 89-90.
Μπελεζίνης, Αντρέας. «Η κρίση των Νέων Ελληνικών», Δεκαπενθήμερος Πολίτης, 71, 25/7/86, 42-45.
Παρίσης, Νικήτας (1990). «Είναι διδακτή η λογοτεχνία;», Δέντρο, 56-57, 46-49.
Alter, Jean (1985). «Πρός τι η διδασκαλία της λογοτεχνίας;», Συνέδριο του Σεριζί: Η διδασκαλία της λογοτεχνίας/μετ. Ι.Ν. Βασιλαράκης. Αθήνα: Επικαιρότητα, 63-74.
«Ο Roland Barthes απαντά στο περιοδικό Pratiques», Ηριδανός, 1, 1975, 209-216.